Aperitieflezingen

Op vijf zondagen zal een Vlaamse archeoloog u diets maken wat de recente ontwikkelingen zijn in de Vlaamse archeologie van de bronstijd en de ijzertijd. De lezingen zijn allemaal in het Nederlands.

Inkom: gratis

De lezingen hebben plaats in het Provinciaal Erfgoedcentrum (Lotharingenstraat, Ename), telkens om 10u30.

 

De lezingen zijn al defintief toegezegd. De titels kunnen echter wel nog variëren.

• 10 maart: Peter Van der Plaetsen (Provinciaal Archeologisch Museum Velzeke), Over brons en hout. Scheepsbouw in de Bronstijd
  

  

         De vondst van de boot uit de Bronstijd in Dover in 1992 stelde de archeologen voor een aantal grote vraagtekens en uitdagingen. Na een korte introductie over de opgraving zelf zouden wij het vooral willen hebben over de bouw van dergelijke boten en hun plaats binnen de geschiedenis van de scheepsvaart. Uitgaande van de toendertijd beschikbare werktuigen en grondstoffen buigen we ons over de vraag hoe men een dergelijke ingewikkelde constructie heeft gebouwd. Over welke werktuigen beschikte men, hoeveel eeuwenoude eiken diende men te vellen, hoe kon men deze lasten manipuleren, hoe haalde men er de benodigde onderdelen voor de bouw van een dergelijke boot uit en hoe gaf men deze de gewenste vorm. Dan bespreken we de manier waarop alle onderdelen in elkaar werden gezet en hoe men alles watedicht kon maken. Aan de hand van een aantal eenvoudige schaalmodellen schetsen we de (mogelijke) evolutie van de vroegste scheepsbouw en proberen dergelijke zogenaamde 'genaaide boten' een plaats te geven binnen de geschiedenis  van de scheepsbouw in onze gebieden.We eindigen met de vraag of het wel verstandig was om met een dergelijk schip de oversteek van het Kanaal te wagen.

• 24 maart: Mieke Van de Vijver (Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed, VIOE): De opgravingen van Aalter Woestijne en de metaaltijden.

  Tussen 2010 en 2012 werd te Aalter-Woestijne een grootschalig vlakdekkend archeologisch onderzoek uitgevoerd door het agentschap Onroerend Erfgoed, in samenwerking met de vakgroep archeologie van de Universiteit Gent. Bij deze opgraving kwamen tal van sporen en vondsten aan het licht daterend uit uiteenlopende periodes, van de steentijden tot de postmiddeleeuwen. De focus van deze lezing zal liggen op de sporen uit de brons- en ijzertijd. Zo kwam er zoals enigszins verwacht een grafveld uit de vroege tot midden bronstijd aan het licht, maar ook een onverwachte gebouwplattegrond uit dezelfde periode. In het oog springen daarnaast ook de mysterieuze grachtencomplexen uit de ijzertijd met bijhorende rechthoekige monumenten.

• 21 april: Guy De Mulder (Universiteit Gent): Grafvelden in het Scheldebekken tijdens de Late Bronstijd en de Vroege IJzertijd

Het onderzoek van de urnengrafvelden begon al in de 19de eeuw, maar pas in de tweede helft van de 20ste eeuw werden deze op een wetenschappelijk wijze gedocumenteerd. Crematie is het dominerende grafritueel in deze periode, maar de wijze waarop de menselijke resten in de grafkuil worden gedeponeerd wijze op diversiteit in de funeraire handelingen.  De urnengrafvelden vertegenwoordigen de begraafplaats van een of meerdere families. De chronologie van de grafvelden was vroeger opgebouwd op basis van de typochronologische studie van hoofdzakelijk het schaarse aardewerk in de graven. Dankzij de mogelijkheden om gecremeerd bot via ¹⁴C te dateren konden een reeks grafvelden voor het eerst absoluut worden gedateerd worden. In een internationaal kader behoort het Scheldebekken tot de Atlantische sfeer tijdens de vroege en midden bronstijd. Tijdens de late bronstijd komt het centrale Scheldegebied tijdelijk nauwer in cultureel en economisch contact met het Centraal-Europese groep ‘Rhin-Suisse-France orientale’

• 5 mei: Thierry Van Neste en Jeroen Van Vaerenbergh (ADW, Archeologische Dienst Waasland), Een stand van zaken van het bronstijdonderzoek in het Waasland.

   Sinds enkele decennia draagt de Archeologische Dienst Waasland als regionaal kenniscentrum zorg voor het archeologisch erfgoed van het Waasland. Door de resultaten van vroeger en recent onderzoek samen te brengen, krijgt de ADW stilaan een nieuwe kijk op de bewoningsgeschiedenis tussen Durme en Schelde. Aan de hand van enkele casestudies wordt tijdens de lezing een stand van zaken gegeven van het regionaal bronstijdonderzoek dat kan putten uit een uitzonderlijk rijk onderzoeksarchief dat teruggaat tot in de 19^de eeuw. Opmerkelijke opgravingen in Sint-Gillis-Waas, Temse en Kruibeke vormen de leidraad. Aansluitend wordt een analyse en synthese gemaakt van de landschappelijke spreiding van alle Wase bronstijdsites die tot nu toe gekend zijn.  

• 12 mei: Jeroen De Reu (Universiteit Gent): Grafheuvels uit de bronstijd in het Vlaamse landschap

DE LEZING VAN 12 MEI GAAT NIET DOOR EN WORDT UIT HET PROGRAMMA GESCHRAPT. EXCUSES DAARVOOR.